jueves, 25 de abril de 2013

Quixera ser unha nube

 
Quixera ser unha nube:
subir, subir e subir;
cando haxa festa no ceo,
vestido branco lucir.

Quixera ser paxariño
para aprender a voar
e no cabalo do vento
todo o ceo pasear.

Quixera ser trigo verde,
espiguiña do trigal,
os pés agarrando a terra
e co meu corpo bailar. 



Ir a descargar Ana Mª Fernández (poema)
Catuxa (lectura)

viernes, 19 de abril de 2013

Monadas


O oso pardo, en perigo de extinción por culpa do home, trota polos Ancares de novo!

Unha parella gravou no seu móbil a dous osos novos cos que se atopou preto de Balouta, no límite coa provincia de Lugo

 http://www.lavozdegalicia.es/noticia/lugo/2013/04/19/oso-pardo-trota-ancares/0003_201304L19C7995.htm?idioma=galego

Cearan en Balouta e dispúñanse a regresar a casa pola estrada que une esta vila con Murias de Rao, xa na vertente lucense dos Ancares, cando se atoparon de bruzos cunha parella de osos novos que ben lles puido ter valido un susto pero que, con todo, converteuse nunha sorpresa emocionante, en palabras da súa propia protagonista, Desiré Fernández. Ela e a súa familia circulaban co seu coche na máis absoluta escuridade cando observaron dous vultos que corrían estrada abaixo, alertados polas luces do vehículo. Nun principio pensaron que eran xabarís -polo tamaño do animal e a frecuencia da súa aparición en estradas secundarias-, pero unha vez á beira deles, descubriron que se trataba dunha parella de osos de segundo ano que correron aproximadamente durante un minuto e medio diante do turismo ata desaparecer pola vertente esquerda da estrada. Todo quedou gravado no móbil.

O testemuño gráfico obra xa en mans dos técnicos da Fundación Ouso Pardo (FOP), e non fai máis que ratificar a presenza continua de plantígrados
nos Ancares. Unha zona que durante moitos anos foi só lugar de paso, onde unicamente se atopaba rastro deste animal nas zonas máis próximas a Asturias e de xeito esporádico. En cambio, desde o 2007, o límite xeográfico entre Lugo e León considérase xa espazo reprodutor e contáronse ata dúas femias paridas nun mesmo ano. Todo iso consecuencia do importante crecemento que está experimentando a poboación de oso de Alto Sil e Alto Narcea.
«Ancares é xa un núcleo reprodutor de osos. Polo tanto, non é nada excepcional que alguén se topou con eles. Si o sería hai dez anos pero afortunadamente agora xa non», explicou o presidente da Fundación Ouso Pardo, Guillermo Palomero, apuntando que ultimamente se avistaron osos incluso nas zonas máis profundas de Lugo. Pero por común que poida resultar para os entendidos, non deixa de ser sorprendente para os veciños do val, que non están adoitados a iso, como o demostran as propias palabras da moza que viviu a escena en primeira persoa. «Foi unha sensación emocionante que sen dúbida volvería vivir. quedaron ganas de volver velos. Foi precioso», afirmou Desiré, explicando que as últimas noticias que tiña de avistamentos de osos na zona remóntanse xa a fai un par de veráns.



jueves, 18 de abril de 2013

AMELIA EARHART



Nació el 24 de Julio de 1897 en Kansas. Se casó con el publicista Putnam. Murió el 5 de Enero de 1939.



Fue la primera mujer en volar a través del Atlántico y el Pacífico.
Pasa la mayor parte de su infancia con sus abuelos maternos.
Inquieta y audaz desde pequeña, se interesaba por actividades de mujeres que sobresalían en tareas de hombres.
Su abuela murió en 1911. Se mudaron varias veces y finalmente con su madre Amy  y su hermana Muriel se asientan en Chicago.
Durante la primera guerra mundial trabajó con Muriel de enfermera donde toma contacto con un campo de aviación. Ahí empieza su afición. También asistió a un espectáculo aéreo y logro que la llevasen en un biplano.
Toma clases de aviación y compra un prototipo de aeroplano.
En 1922 consigue su primer record de altitud al volar a 4267 metros de altura. En 1923 consigue la licencia de piloto, es la decimosexta mujer en conseguirla.
En 1928 se aventura a cruzar el Océano Atlántico como copiloto. A su llegada a Gales los reporteros se volcaron con ella y la bautizaron Lady Lindy.
Daba conferencias sobre aviación, organizaba carreras aéreas para mujeres, fundó una organización y rompe el record de velocidad para mujeres.
El 20 de Mayo de 1932 hizo el primer vuelo sobre  el Atlántico por una mujer, desde Terranova a Irlanda ahí batió nuevos  records y fue muy reconocida y galardonada.




En 1934 anuncio que su próxima aventura será a través del Pacifico, antes 10 pilotos habían muerto en el intento. También realiza su primer vuelo en solitario desde Los Ángeles a México y de allí a Nueva Jersey.
En 1935 empieza a planear el viaje alrededor del mundo sobre el Ecuador acompañada por otro piloto.
El 21 de Mayo de 1937 partía de los Ángeles hacia Florida, después salieron de Miami hacia Puerto Rico, bordean Sur América rumbo a África y el mar Rojo, luego Pakistán, Calcuta, Bangkok, Singapur. Continuaron hacia Australia luego Nueva Guinea.



El 29 de junio llevaba 22.000 millas voladas y todavía le quedaban 7.000 millas cuando el combustible se agotaba. Cerca de las islas Nucaman  y con rumbo hacia las islas Howland, se comunica por radio a las 20:14 horas por última vez. Se cree que el avión se pudo estrellar en el mar. Se organizaron costosas búsquedas sin resultado. Se le declaro muerta el 5 de Enero de 1939.



 Xenxo Calvo Pérez

Manuel Curros Enríquez



Nació el 15 de Septiembre de 1851 en Celanova (Ourense). Junto a Rosalía de Castro y Eduardo Pondal pasan a ser el gran referente del denominado “Rexurdimento” de la literatura gallega del fin del siglo XIX.



 
Su obra “Aires da miña terra” lo identifican como un gran poeta civil,capaz de conjugar la denuncia a favor de la clase más desfavorecida,como demuestran los poemas “As pragas” , “Nouturnioxo” y “ Mirando ao chau” con una poesía de exaltación de los valores tradicionales de la cultura gallega, como es el caso  “Una boda en Einibó” , “O gueteiro”  y especialmente  “A virxen do cristal “ donde describe de forma  magistral  la leyenda sobre la aparición de la pequeña virgen de esta localidad cuyo santuario está situado en la parroquia de Vilanova dos infantes lugar de Petra Enríquez,su madre.
Durante gran parte de su vida trabaja  como periodista.Redactor del “El País” y “Gaceta de Madrid”,corresponsal de guerra en el País Vasco durante la tercera guerra carlista.Escribió una serie titulada “Cartas del Norte” que publicó el diario “El Imparcial”.Después  regresó temporalmente a su Galicia natal,como funcionario de hacienda en Ourense.

Finalmente viajó  a la capital de Cuba, La Habana.Donde funda y dirige la revista “Tierra Gallega”.El 7de marzo de 1908 muere.Y  se entierra en La Coruña el 2 deAbril.
En 1967.La Real Academia Gallega le dedica el día de las letras gallegas.

Hecho por:
Lucas Mato San Martín y Alejandro Uzal Otero

viernes, 12 de abril de 2013

Marie Curie




Marie Curie nació el 7 de noviembre de 1867 en la capital de un pais que no existía.            
Varsovia era sólo una ciudad del imperio Ruso. El resto de Polonia estaba repartido entre Prusia y Austria.

Cuando era pequeña siempre quiso saber el porqué de las cosas. Quería saber por que las cosas eran como eran. Cada dia desde que se despertaba descubría un mundo nuevo.
Ella decía que cada noche rondaba por su cabeza un montón de preguntas sin respuesta. Como quería ampliar sus conocimientos fue a la universidad.
Se casó con un joven llamado Pierre, con quien compartió esa misma actitud sobre la vida.  Al poco tiempo de casarse tuvieron dos hijas.



Ganó el premio Nobel de Química y lo recibió en 1903. El 4 de Julio de 1934 dejó de exisitir; fue enterrada junto a su marido que fue el último deseo que pidió.



Antía Vázquez Vázquez y Paula Nieto Aboy.

miércoles, 10 de abril de 2013

Eduardo Pondal



  ROCIO REBOREDO BLANCO

  JULIA SÁNCHEZ RIVAS



Eduardo María González-Pondal e Abente naceu en Ponteceso, A Coruña , o 8 de febrero de 1845 e morreu tamén na Coruña en 1917. Está enterrado no cemiterio de San Amaro desta cidade.
Foi o último dos sete irmáns nunha familia de orixe fidalga, enriquecida coa emigración a América. Estudou gramática latina en Nemiña. En 1848 instalouse en Santiago de Compostela para cursar o bacharelato en Filosofía e, posteriormente, a carreira de Medicina.
     Sendo estudante frecuentou as Tertulias do “Liceo San Agustín” e coñeceu ao tamén poeta Aurelio Aguirre. Foi un dos organizadores, xunto con Aguirre, do banquete de Conxo, que uniu fraternalmente a obreiros e estudantes na robleda de Conxo o 2 de marzo de 1856.




     Nesta ocasión,Pondal leu un poema reivindicativo en castelán, “Brindis”, acerca da igualdade dos homes. Este feito acarreoulle serios problemas coas autoridades, que estiveron a punto de depórtalo ás Illas Marianas.




     No ano 1862, tras rematar a carreira, exerceu como médico na Armada na base de Ferrol. No ano 1863 fixo oposición en Madrid ao Corpo da Sanidade Militar, pero, ainda que tivo un traballo en Asturias, deixou a praza e abandonou de forma definitiva o exercicio da medicina.
     Retirouse da casa paterna, dese onde facía frecuentes viaxes a A Coruña. Alí participaba na tertulia “A Cova Céltica”, na libraría de Carré, xunto con Martínez Salazar, Manuel Murguía, Florencio Vaamonde, Martelo Paumán, Manuel Lugrís Freire e outros. A través de Murguía, coñece os poemas ossiánicos de James Macpherson. Desde entón, Pondal asume o papel de bardo da nación galega.


Pondal escribiu tanto en castelán coma en galego. O seu primeiro poema en galego apareceu en 1862 no Álbum de la Caridad. Titulábase “A Campana de Anllóns”.
     En 1877 publica Rumores de los pinos, colección de vinte e un poemas (oito en castelán, once en galego e dous bilingües) que servirá posteriormente de base aos seus Queixumes dos pinos (1886).
     Queixumes conserva do libro anterior os once poemas en galego e os dous bilingües, pero engádenselle agora setenta e oito poemas novos.



     Ademais destas obras, Eduardo Pondal deixou unha ampla produción inédita, entre a que se conta o poemario “Os Eoas”, un canto épico ao descubrimento de América. Nos Eoas traballou Pondal ao longo da súa vida literaria. A obra non foi editada en vida do poeta. A versión definitiva do texto permaneciu descoñecida na sede da Real Academia Galega hasta a súa reaparición e publicación en 2005.





     En 1890 o músico Pascual Veiga pediríalle unha letra para unha obra que pretendía presentar a un certame en A Coruña. Eduardo Pondal compón para a ocasión o poema “Os Pinos”, do cal as primeiras estrofas formarán parte da letra da melodía. En 1907 a composición de Veiga será interpretada por primeira vez na Habana,en Cuba, porque foi a emigración quen apoiou a creación de símbolos como a bandeira e o himno.Foi considerado desde entón o Himno de Galicia (anexo l). En l981 será legalizada como himno oficial polo Estatuto de Galicia. Desde 1935 (edición da Real Academia Galega) ese poema integrouse, xunto con outros inéditos, nas edicións de “Queixumes dos Pinos”.


Pondal é o máximo expoñente da literatura galega. Idealiza o pasado céltico de Galicia, que el imaxina libre e independente e como apenas quedan vestixios desta época, inspírase nas investigación de Manuel Murguía e Benito Vicetto. O simbolismo do celtismo dentro da poesía de Pondal é claro: así como os celtas combateron heroicamente a invasión romana, os galegos deben tomar o seu exemplo e loitar contra a opresión castelá.
     Tamén é interesante como poeta lírico. Xunto coa natureza e as paisaxes da súa terra natal (a comarca de Bergantiños), o amor é outra das claves da súa poesía.
     Utilizou unha lingua aristocratizante, fuxindo da lingua coloquial e incorporando ao seu léxico e á súa sintase numerosos cultismos. Para isto serviuse dos seus profundos coñecementos das lingua clásicas, remitíndose tamén en ocasións á lingua portuguesa. É famosa a súa frase no leito de morte ”déstesme unha lingua de ferro, devólvovos unha lingua de ouro”.
     Diversos músicos e grupos galegos usaron poemas seus como letra. Entre eles o grupo de música Na Lúa e o cantante Juan Pardo, que puxo música a varios poemas seus no disco “Galicia miña nai dos dous mares”. 

      

                        HIMNO DE GALICIA    OS PINOS
                                     ¿Qué din os rumorosos
                                     na costa verdecente
                                     ao raio transparente
                                     do prácido luar?
                                     ¿Qué din as altas copas
                                     de escuro arume arpado
                                     co seu ben compasado
                                     monótono fungar?

                                     Do teu verdor cinguido
                                     e de benignos astros
                                     confín dos verdes castros
                                     e valeroso chan,
                                     non des a esquecemento
                                     da inxuria o rudo encono;
                                    desperta do teu sono
                                    fogar de Breogán.

                                    Os bos e xenerosos
                                    a nosa voz entenden
                                    e con arroubo atenden
                                    o noso ronco son,
                                    mais sóo os iñorantes
                                    e féridos e duros,
                                    imbéciles e escuros
                                    non nos entenden, non.

                                    Os tempos son chegados
                                    dos bardos das edades
                                    que as vosas vaguedades
                                    cumprido fin terán;
                                    pois, donde quer, xigante
                                    a nosa voz pregoa
                                    a redenzón da boa
                                    nazón de Breogán.